Coronakunstwerk onthuld

Tinus Vermeersch wint met zijn kunstwerk Fluctus de wedstrijd voor het ontwerpen van een coronakunstwerk voor Roeselare.

De coronapandemie nestelt zich als hoofdstuk in de geschiedenisboeken en zal nog jarenlang een gesprekonderwerp blijven,  ‘Weet je nog in de tijd van…’. Dat COVID-19 een grote impact heeft en zal gehad hebben op onze samenleving is dus een understatement.

De stad Roeselare wil ter herinnering aan deze bijzondere periode een kunstwerk in de publieke ruimte plaatsen.

Eind 2020 lanceerde de stad hiertoe een brede oproep/open call naar kunstenaars en creatieve ontwikkelaars om mee te dingen in een wedstrijd voor het ontwerpen van een coronakunstwerk.

De uitdaging/opdracht was een nieuw werk te creëren met een sterke vormgeving, en met een interpretatie van de impact van het coronavirus op ons zijn, op onze maatschappij.

Op de deadline op 31 januari 2021 hadden 58 kandidaten een ontwerp ingediend.

Een externe jury, samengesteld uit artistiek deskundigen, vertegenwoordigers van het stedelijk netwerk en deskundigen uit de brede zorgsector, boog zich in een aantal beoordelingsrondes over de voorgestelde creaties.

Elk van de ontwerpen kreeg punten op de criteria originaliteit, duurzaamheid, herkenbaarheid, beeld- en zeggingskracht, praktische haalbaarheid en artistieke kwaliteit.

Samenstelling van de jury:

Melanie Deboutte (directeur Roger Raveel Museum en curator), Louis-Philippe Van Eeckhoutte (onafhankelijk curator en gastdocent aan het Royal College of Art in Londen), dr. Lieven Declerck (kunstverzamelaar en voormalig gynaecoloog), Carl Segaert (directeur Stedelijke Academie voor Schone Kunsten) en Jan Joye (bestuurslid Adviesraad Cultuur- en Erfgoedraad).

Bij de beoordeling van de ontwerpen heeft de jury geprobeerd de pure negatieve connotatie aan deze periode te vermijden. Er is ook de redenering dat het kunstwerk er nog lang zal staan, ook nadat de pandemie lang voorbij zal zijn.

Corona heeft nieuwe waarden en gedragingen bovengehaald bij de mens. Wat heeft corona gedaan met de mensen? De jury vond het daarom belangrijk om door de inhoud van de ontwerpen heen het effect op ‘de mens’ in coronatijden weerspiegelt te zien.

Na een grondige 1ste beoordelingsronde werden er uiteindelijk 5 kunstenaars geselecteerd om een prototype te maken en dit in een 2de beoordelingsronde voor te stellen aan de jury.

Op basis van deze prototypes en de toelichting door de kunstenaars maakte de jury een finale ranking die als advies werd voorgelegd aan het college van burgemeester en schepenen op 9 augustus 2021.

Het college van burgemeester en schepenen heeft dit advies gevolgd en volgende ranking goedgekeurd:

1ste plaats = realisatie kunstwerk en € 750: ontwerp ‘Fluctus’ van Tinus Vermeersch

2de plaats = € 500 : ontwerp ‘Touché’ van Stief Desmet en Bjorn Verlinde

3de plaats =  € 500 : ontwerp ‘Covid narratives’ van Frank&Robbert Robbert&Frank

4de plaats =  ‘Souvenir 2020’ van Stijn Cole

5de plaats = ‘Witte lakens’ van Joost Gevaert

De jury beoordeelde het werk ‘Fluctus’ van Tinus Vermeersch als het inhoudelijk meest gelaagde en complete ontwerp.

Het kunstwerk is niet enkel het bronzen sculptuur op sokkel, maar neemt de omgeving er mee op, dit via de groene zone errond en de doorkijk in de verte.

Ondanks de relatief kleine afmetingen werkt dit kunstwerk in grootschaligheid. Het is een heel poëtisch en intimistisch, maar tegelijkertijd ook een krachtig werk.

Tinus is doorheen de opdracht het meest loyaal gebleven aan zichzelf. Je herkent onmiddellijk de signatuur van een Tinus Vermeersch.

Er wordt gezocht naar een geschikte locatie en de stad gaat hiervoor met verschillende partners in gesprek. Het is de bedoeling het werk te realiseren tegen eind november 2021.

Van 3 december 2021 tot en met 9 januari 2022 is er een tentoonstelling gepland met werk van de 5 laureaten in het Kunst- en Erfgoedhuis Ter Posterie.

Het winnende werk ‘Fluctus’ van Tinus Vermeersch

Het werk verbeeldt een draaikolk in wording, een soort golfslag die dan weer wegdeint als metafoor van iets wat eraan komt, waarvan je het gevaar niet meteen ziet tenzij je in de golf zelf zit, je maakt deel uit van een organisch natuurlijk gegeven.

De binnenkant is een mini-landschap waarin 2 personages, mens en huisdier, vertoeven. Iedereen die de pandemie en lockdown heeft meegemaakt, kan zich vereenzelvigen met deze figuren die er in rust of afzondering zitten.

De doorkijk van het werk naar een open ruimte is van belang en symboliseert het vooruitkijken, de hoop, het gebeuren op wereldschaal, maar tegelijkertijd ook dat dit een fase is geweest in de tijd.

Het werk is een sculptuur in brons van 70cm breed en staat op een sokkel die als een obelisk uit de grond komt.

Het is de bedoeling dat het werk in een groene omgeving komt. Hetzij in een intieme meer sacrale omgeving, hetzij in een hooiveld waarin een gesculpteerd maaipad de wandelaar begeleid naar het werk.

Tinus Vermeesch omschrijft zijn werk ‘Fluctus’ als volgt:

‘De coronaperiode heeft ons heel wat nieuwe woorden gebracht of de betekenis van gekende woorden veranderd. ‘Golf’ is de term die het meester tot mijn verbeelding spreekt. Als drenkelingen hebben we ons gewillig moeten overgeven aan het ritme en de deining van de coronagolven, onze best optie om terug veilig aan wal te geraken. Een golf zie je aankomen en toch verrast ze je dikwijls met de kolkende kracht waarmee ze over je heen gaat en je stuurloos maakt. Voor even verlies je controle en valt de omgeving weg.

Ik koos voor ‘Fluctus’ als voorlopige werktitel, golf in het Latijn, de taal van de wetenschap, onze reddingsboei in deze onrustige wateren.

Meestal krijgen mijn werken geen titel mee en wanneer dat wel het geval is, kies ik voor een woord dat ruim interpreteerbaar is. Ik hou ervan dat ook mijn werk meerdere betekenissen kan hebben. Hoewel de uitvoering ervan meestal heel gedetailleerd ‘leesbaar’ is, tracht ik toch een tekening of sculptuur heel ontvankelijk te houden voor interpretatie van de toeschouwer.

Ook Fluctus hoeft niet letterlijk als een golf worden gezien. Ruimer bekeken kan het de materialisatie zijn van het idee dat het gewone, het vanzelfsprekende plots verstoord wordt door onvoorziene krachten waar we geen vat op hebben. Een tijdelijk en terugkerende verstoring die ons (heel even) op onszelf terugwerpt, ons insluit en in het beste geval doet inzien wat echt van belang is.

Evengoed kan het een soort maalstroom van de menselijke gedachten verbeelden, een werveling van verwarring die deze nieuwe realiteit met zich meebrengt. In die kolkende beweging ontstaat er in contrast daarmee een soort cocon (een bubbel als je wilt), met een duidelijke binnen- en buitenkant. Het geheel roept daardoor tevens geborgenheid en bescherming op, de kern waar het rustig toeven is en door zijn open structuur een perspectief biedt.

De golf of draaikolk heeft schijnbaar geen invloed op de personages binnenin. Zijn ze gelaten, onverschillig door het allesoverheersende gebeuren rond hen? Of is het ergste achter de rug en zitten ze mijmerend in wat nu de zichtbare overblijfselen zijn van een ingrijpend fenomeen, zoals gestolde lava na een vulkaanuitbarsting.

De allesomvattende veranderlijkheid van de natuur in al zijn gedaantes, tastbaar en ontastbaar, zowel over een uitgestrekte tijdsspanne als binnen één seizoen en in dat geheel de immer bezige mens, het is een gegeven die mij fascineert en sowieso deel uitmaakt van mijn werk.

De eerlijkheid gebied mij te zeggen dat een gelijkaardige vorm als ‘Fluctus’ al in mijn tekeningen zijn opgedoken vóór de coronaperiode. Ik wil mezelf hiermee zeker geen profetische eigenschappen toedichten… het is door de interpreteerbaarheid van mijn onderwerpen, waarover ik het eerder had, en de eigenschappen van deze specifieke open/gesloten vorm die hem voor mij zo geschikt maakte om de soms heel tegengestelde gevoelens en ervaringen die COVID-19 met zicht meebracht op te projecteren. Het verbeeldt een ongezien (natuur-)fenomeen of een herinnering aan eender wat dat ons overkomt, overvalt, maar wat we ook weer overwinnen.’

Wie is Tinus Vermeersch?

Tinus (°1976 - Kortrijk) woont in Rumbeke en is een telg uit een creatieve familie:

-      opa José Vermeersch: internationaal erkend met zijn schijnbaar onafgewerkte sculpturen

-      vader Rik Vermeersch: beeldend kunstenaar (tekeningen, schilderijen, beelden)

-      broer Pieter Vermeersch: installaties met glas, inktprints en felle kleurvlakken, abstract schilderen. Veel gevraagd kunstenaar voor tentoonstelling in binnenland en buitenland

-      broer Louis Vermeersch: industrieel ontwerper van opleiding en gaf verschillende automodellen vorm (voor bv Ferrari, Alfa Romeo..) bij ontwerpbureau Pininfarina in Turijn. Heeft sedert 2011 een eigen designstudio ‘Granstudio’; was van 2011 tot 2015 voorzitter Stichting Interieur en was in 2012 curator van de designbiënnale in Kortrijk.

-      broer Robin Vermeersch: sculpturen, installaties, schilderijen, grafisch werk en mixed media. Stelt zowel in binnenland- en buitenland tentoon.

In 2010 werden de 8 kunstenaars Vermeersch samengebracht in de tentoonstelling ‘Vermeersch’, die plaatsvond in De Lokettenzaal van het Vlaams Parlement.

In de zomer van 2006 exposeerden Rik, Tinus en Robin samen in Galerij Alfons Blomme in Roeselare.

Tinus doorbreekt het ‘eenzame’ werken als kunstenaar door lessen beeldende kunst te geven aan de Tekenschool in Oostkamp.

Hij laat zich bij het creëren van zijn werken vooral leiden door zijn intuïtie, zonder vooraf uitgedacht plan of voorbereiding.

Hij kreeg de opdracht van de stad om in 2015 het portret van burgemeester Luc Martens te schilderen n.a.v. zijn 10 jaar burgemeesterschap.

Tinus wordt vertegenwoordigd via de Brusselse galerij Hopstreet en stelt regelmatig tentoon in zowel binnen- als buitenland. Er is ook werk opgenomen in de permanentie collecties van het Mu.ZEE (Oostende) en het Broelmuseum voor Hedendaagse Kunst (Kortrijk).

www.tinusvermeersch.be